Molybdeniet is de belangrijkste bron van molybdeen, een belangrijk element in hogesterktestaalsoorten. Oorspronkelijk werd gedacht dat molybdeniet dat was leiden, en de naam is afgeleid van het Griekse woord voor lood, molybdos. Het werd in 1778 door de Zweedse chemicus Carl Scheele als een apart mineraal erkend. Molybdeniet is zacht, ondoorzichtig en blauwgrijs. Het vormt tabelvormige zeshoekige kristallen, bladmassa's, schubben en verspreide korrels. Het kan ook enorm of geschubd zijn. De platachtige, flexibele, vettig aanvoelende zeshoekige kristallen van molybdeniet kunnen worden verward met grafiet, hoewel molybdeniet een veel hoger soortelijk gewicht, een meer metaalachtige glans en een iets blauwere tint heeft. Molybdeniet komt voor in graniet, pegmatieten hydrothermale aderen bij hoge temperaturen (1,065°C of hoger) met andere mineralen fluoriet, ferberiet, scheeliet en topaas. Het wordt ook aangetroffen in porfierertsen en in contact metamorfe afzettingen.

Naam: Een woord afgeleid van het Griekse molybdos, lood.

Chemie: Bijna puur MoS2.

Polymorfisme en reeksen: Dimorf met jordisiet; polytypen 2H1 en 3R zijn bekend.

Vereniging: chalcopyrietandere koper sulfiden.

Molybdeniet Chemische, fysische en optische eigenschappen

Molybdeniet is een natuurlijk voorkomend mineraal dat bestaat uit molybdeendisulfide (MoS2). Het is een belangrijke bron van molybdeen, een overgangsmetaal met diverse industriële toepassingen. Hier zijn enkele van de belangrijkste chemische, fysische en optische eigenschappen van molybdeniet:

Chemische eigenschappen:

  1. Chemische formule: MoS2
  2. Chemische structuur: Molybdeniet bestaat uit een hexagonale roosterstructuur waarbij elk molybdeenatoom aan twee zwavel atomen.

Fysieke eigenschappen:

  1. Kleur: Molybdeniet is meestal donkergrijs of metaalachtig zilver in kleur, maar het kan ook blauwgrijs of zwart zijn.
  2. Glans: Het heeft een metaalglans, wat betekent dat het licht reflecteert als metaal.
  3. Streep: De streep molybdeniet is zwart.
  4. Hardheid: Molybdeniet heeft een hardheid van ongeveer 1 tot 1.5 op de schaal van Mohs. Dit maakt het een relatief zacht mineraal.
  5. Dichtheid: De dichtheid van molybdeniet varieert van 4.7 tot 5.1 gram per kubieke centimeter (g/cm³).
  6. Inkijk: Molybdeniet vertoont een perfecte splijting in één richting, wat betekent dat het gemakkelijk kan worden gesplitst in dunne, flexibele platen.
  7. Breuk: De breuk is ongelijk of subconchoïdaal, wat betekent dat hij breekt met onregelmatige, niet-gladde oppervlakken.
  8. Kristalsysteem: Molybdeniet kristalliseert in het hexagonale kristalsysteem.

Optische eigenschappen:

  1. Transparantie: Molybdeniet is doorgaans ondoorzichtig, wat betekent dat het geen licht doorlaat.
  2. Brekingsindex: De brekingsindex van molybdeniet is over het algemeen niet toepasbaar omdat het ondoorzichtig is.
  3. dubbele breking: Molybdeniet is niet-dubbelbrekend, wat betekent dat het geen dubbele breking vertoont.
  4. Pleochroïsme: Het kan een zwak pleochroïsme vertonen, waarbij het er vanuit verschillende hoeken enigszins anders uitziet qua kleur of intensiteit, maar dit effect is meestal minimaal.

Molybdeniet wordt vaak geassocieerd met andere mineralen ertsafzettingen en is een belangrijke bron van molybdeen, dat wordt gebruikt bij de productie van staal, legeringen en diverse industriële toepassingen. De unieke fysieke eigenschappen ervan, zoals het splijtvermogen en het smerende vermogen, maken het ook nuttig in bepaalde gespecialiseerde toepassingen, waaronder als droog smeermiddel in omgevingen met hoge temperaturen.

Molybdeniet voorkomen en vorming

Molybdeniet, een mineraal bestaande uit molybdeendisulfide (MoS2), komt van nature voor in verschillende geologische omgevingen. De vorming ervan is nauw verbonden met de geologische processen en omstandigheden waaronder het kristalliseert. Hier is een kort overzicht van het voorkomen en de vorming van molybdeniet:

1. Geologisch voorkomen:

  • Molybdeniet wordt vaak aangetroffen in combinatie met andere erts mineralen in hydrothermische ader deposito's, waarbij breuken of aderen voorkomen rotsen gevuld met mineraalrijke vloeistoffen. Deze afzettingen komen vaak voor in stollings- en metamorfe gesteenten.
  • Molybdeniet komt ook voor in sedimentair gesteente, maar deze gebeurtenissen komen minder vaak voor en zijn vaak het gevolg van de herafzetting van molybdeniethoudend materiaal dat door water wordt getransporteerd.
  • Het wordt vaak geassocieerd met mineralen zoals kwarts, fluoriet, pyriet en wolfraam mineralen.

2. Vormingsproces:

  • Molybdeniet ontstaat voornamelijk door hydrothermische processen, waarbij hete, mineraalrijke vloeistoffen door scheuren en spleten in de aardkorst circuleren. Deze vloeistoffen worden doorgaans geassocieerd met stollingsinbraken en vulkanische activiteit.
  • De vorming van molybdeniet vindt doorgaans plaats onder omstandigheden van hoge temperatuur en hoge druk.
  • De belangrijkste stappen bij de vorming van molybdeniet zijn als volgt: Molybdeen en zwavel zijn afkomstig van de omliggende rotsen of magma. B. Deze elementen combineren om molybdenietkristallen te vormen hydrothermale vloeistoffen afkoelen en reageren met de gastgesteenten. C. Molybdeniet kristalliseert in een hexagonale roosterstructuur, waarbij elk molybdeenatoom gebonden is aan twee zwavelatomen. D. Het mineraal kan goed gedefinieerde kristallen vormen of voorkomen als verspreide vlokken in het gastgesteente.

3. Geologische omgevingen:

  • Molybdeniet wordt vaak geassocieerd met indringers van graniet, wat bronnen van molybdeen en zwavel kunnen zijn. Deze indringers worden vaak aangetroffen in berggebieden en platentektoniekgrenzen.
  • Het kan ook voorkomen in scharen afzettingen, die worden gevormd bij het contact tussen carbonaatgesteenten en opdringerig stollingsgesteenten.
  • Porfierkoperafzettingen bevatten vaak molybdeniet als bijproductmineraal, aangezien molybdeen in deze afzettingen vaak met koper gepaard gaat.

De economische betekenis van molybdeniet is grotendeels te danken aan het voorkomen ervan in deze hydrothermale ertsafzettingen, waar het kan worden gewonnen en verwerkt om molybdeen te verkrijgen. Molybdeen kent tal van industriële toepassingen, onder meer bij de productie van staal en legeringen, als katalysator in chemische processen en als essentieel sporenelement in de voeding van planten en dieren. Het begrijpen van de geologische processen die leiden tot de vorming van molybdeniet is cruciaal voor het lokaliseren en exploiteren van economisch levensvatbare afzettingen.

Molybdeniet Toepassings- en gebruiksgebieden

Molybdeniet, voornamelijk samengesteld uit molybdeendisulfide (MoS2), is een waardevol mineraal met een breed scala aan toepassingen in verschillende industrieën. Molybdeen, het sleutelelement in molybdeniet, vertoont unieke eigenschappen die het essentieel maken in verschillende belangrijke toepassingen en gebruiksgebieden:

1. Legeringsproductie:

  • Molybdeen wordt gebruikt om verschillende legeringen met hoge sterkte te produceren. Wanneer het wordt toegevoegd aan staal en andere metalen, verbetert het hun mechanische eigenschappen, zoals sterkte, hardheid en weerstand tegen corrosie en hoge temperaturen.
  • Veel voorkomende legeringen zijn onder meer molybdeenstaal (snelstaal), dat wordt gebruikt voor snijgereedschappen en in de auto- en ruimtevaartindustrie.

2. Productie van roestvrij staal:

  • Molybdeen is een cruciaal legeringselement bij de productie van roestvrij staal. Het verbetert de corrosieweerstand van roestvrij staal, vooral in agressieve omgevingen, zoals omgevingen die zuren of chloriden bevatten.
  • Roestvrij staal wordt veel gebruikt in de bouw-, voedselverwerkings-, chemische en ruimtevaartindustrie.

3. Elektronica en elektrische toepassingen:

  • Molybdeen en molybdeendisilicide (MoSi2) worden gebruikt bij de productie van verwarmingselementen, filamenten en elektrische contacten vanwege hun hoge smeltpunten en elektrische geleidbaarheid.
  • Molybdeen wordt ook gebruikt als rugcontactmateriaal in dunnefilmzonnecellen.

4. Smeermiddelen:

  • Molybdeendisulfide heeft uitzonderlijke smerende eigenschappen, zelfs bij hoge temperaturen en onder extreme druk. Het wordt gebruikt als vast smeermiddel in verschillende toepassingen, waaronder auto- en industriële apparatuur.

5. Katalysatoren:

  • Molybdeenverbindingen, zoals molybdeentrioxide (MoO3), worden gebruikt als katalysator bij chemische reacties, zoals de raffinage van petroleum en de productie van chemicaliën en polymeren.

6. Ruimtevaart en defensie:

  • Molybdeen wordt gebruikt in lucht- en ruimtevaarttoepassingen vanwege zijn hoge temperatuurbestendigheid en sterkte. Het wordt gebruikt in vliegtuigonderdelen, raketmotoren en raketsystemen.

7. Energie-industrie:

  • Molybdeen wordt gebruikt bij de productie van apparatuur voor de energiesector, waaronder onderdelen van kerncentrales en olieraffinaderijen.

8. Glas en keramiek:

  • Molybdeen wordt gebruikt als elektroden bij de productie van gespecialiseerd glas en keramiek, zoals glas-op-metaalafdichtingen en isolerend keramiek.

9. Metallurgie:

  • Molybdeen wordt gebruikt als vuurvast materiaal in metallurgische toepassingen, zoals de productie van ijzer en non-ferrometalen. Het is bestand tegen hoge temperaturen en zware omstandigheden.

10. Milieutoepassingen: – Molybdeen wordt in katalysatoren gebruikt om de uitstoot van auto's te verminderen, waardoor de luchtvervuiling wordt teruggedrongen.

De veelzijdigheid en unieke eigenschappen van molybdeen maken het tot een cruciaal element in verschillende industrieën, en de toepassingen ervan blijven zich uitbreiden naarmate de technologie vordert. Het vermogen om de prestaties van materialen in omgevingen met hoge spanning, hoge temperaturen en corrosie te verbeteren, zorgt ervoor dat het belangrijk blijft in verschillende sectoren.

Distributie

Van wijdverbreid voorkomen; het meest voorkomende molybdeenmineraal.

  • Fijne kristallen komen in de VS voor in de Crown Point-mijn, Lake Chelan, Chelan Co., Washington; en in de Frankford-steengroeve, Philadelphia, Pennsylvania.
  • In Canada, in het Temiskaming-district en in Aldfield Township, Quebec.
  • In Noorwegen, vanuit Raade, bij Moss, en bij Vennesla, bij Arendal.
  • In Rusland, in het Adun-Chilon-gebergte, ten zuiden van Nerchinsk, Transbaikal; bij Miass, Ilmengebergte, Zuidelijk Oeralgebergte; en in de Slundyanogorsk-afzetting, het centrale Oeralgebergte.
  • In Duitsland, in Altenberg, Saksen.
  • In Marokko, bij Azegour, 80 km ten zuidwesten van Marrakesh.
  • Van Kingsgate en Deepwater, New South Wales, Australië.
  • In de Hirase-mijn, prefectuur Gifu, Japan.
  • In de Wolak-mijn, Danyang, provincie Chungchong, Zuid-Korea.
  • Het 3R-polytype komt voor in de Con-mijn, Yellowknife, Yukon Territory; en in Mont Saint-Hilaire, Quebec, Canada.
  • Uit de Yamate-mijn, prefectuur Okayama, Japan.

Referenties

  • Bonewitz, R. (2012). Rotsen en mineralen. 2e druk. Londen: DK Publishing.
  • Handbookofmineralogy.org. (2019). Handboek van Mineralogie. [online] Beschikbaar op: http://www.handbookofmineralogy.org [Geraadpleegd op 4 maart 2019].
  • Mindat.org. (2019). Molybdeniet: minerale informatie, gegevens en locaties. [online] Beschikbaar op: https://www.mindat.org/ [Geraadpleegd. 2019].

GERELATEERDE ARTIKELENMeer van auteur