Stibniet is een sulfide mineralen met chemische samenstelling is antimonium sulfide (Sb2S3). Het belangrijkste erts van antimonium. Het is loodgrijs tot zilvergrijs van kleur en ontwikkelt vaak een zwarte, iriserende aanslag bij blootstelling aan licht. Het komt normaal gesproken voor als langwerpige, prismatische kristallen die gebogen of gedraaid kunnen zijn. Deze kristallen worden vaak gekenmerkt door strepen evenwijdig aan de prismavlakken. Stibniet vormt meestal grove, onregelmatige massa's of stralende bundels van naaldachtige kristallen, maar het kan ook korrelig of massief zijn. Een wijdverspreid mineraal, stibniet, komt voor in hydrothermale aderen, warmwaterbronnen deposito'sen vervangende afzettingen die zich vormen bij lage temperaturen (tot 400 °C). Het wordt vaak geassocieerd met loodglans, cinnaber, echt, orpiment, pyriet en kwarts. Het wordt aangetroffen in enorme aggregaten in graniet en gneis rotsen. Stibniet wordt gebruikt voor de vervaardiging van lucifers, vuurwerk en slaghoedjes voor vuurwapens. Stibniet in poedervorm werd in de antieke wereld gebruikt als cosmetisch middel voor de ogen om ze groter te laten lijken.
Minerale groep: Vormt een reeks met bismuthiniet.
Polymorfisme en reeksen: Dimorf met metastibniet.
Vereniging: Realgar, orpiment, cinnaber, loodglans, leiden sulfantimoniden, pyriet, marcasiet, arsenopyriet, cervantiet, stibiconiet, calciet, ankeriet, bariet, chalcedonisch kwarts.
kristallografie: orthorhombisch; dipyramidaal. Slanke prismatische groeivorm, prismazone verticaal gestreept. Kristallen zijn vaak steil eindigend. Kristallen zijn soms gebogen of gebogen. Vaak in stralende kristalgroepen of in bladvormen met prominente splitsing. Massief, grof tot fijn korrelig.
Samenstelling:: Antimoontrisulfide, Sb2S3. Sb = 71.4 procent, S = 28.6 procent. Mag kleine hoeveelheden vervoeren goud, Zilver, ijzer, lood, koper
Diagnostische functies: Gekenmerkt door zijn gemakkelijke smeltbaarheid, bladvorm, perfect decolleté in één richting, loodgrijze kleur en zachte zwarte strepen.
Inhoud
Stibniet chemische, fysische en optische eigenschappen
Stibniet is een mineraal dat bestaat uit antimoonsulfide (Sb2S3). Het heeft een kenmerkende zilvergrijze tot loodgrijze kleur en staat bekend om zijn unieke kristalstructuur. Hier zijn enkele van de chemische, fysieke en optische eigenschappen:
Chemische eigenschappen:
- Chemische formule: Sb2S3
- Chemische samenstelling: Stibniet bestaat uit twee elementen, antimoon (Sb) en zwavel (S). Het bestaat uit ongeveer 71.4% antimoon en 28.6% zwavel in gewicht.
Fysieke eigenschappen:
- Kristalsysteem: Stibniet kristalliseert in het orthorhombische kristalsysteem en vormt doorgaans lange, slanke prismatische of naaldachtige kristallen.
- Hardheid: Stibniet is relatief zacht, met een Mohs-hardheid van ongeveer 2.0, waardoor het gevoelig is voor krassen.
- Dichtheid: De dichtheid van stibniet varieert afhankelijk van de zuiverheid en kristalstructuur, maar varieert over het algemeen van 4.5 tot 4.7 gram per kubieke centimeter (g/cm³).
- Inkijk: Stibniet vertoont een perfecte splijting in één richting, wat betekent dat het gemakkelijk langs bepaalde vlakken in dunne, flexibele vellen kan worden gesplitst.
- Breuk: De breuk is doorgaans ongelijkmatig of subconchoïdaal.
- Glans: Stibniet heeft een metaalglans, waardoor het een glanzend en reflecterend uiterlijk krijgt.
- Kleur: Stibniet is doorgaans zilvergrijs tot loodgrijs van kleur en de streep (de kleur die overblijft als deze op een streepplaat wordt gekrast) is grijszwart.
Optische eigenschappen:
- Transparantie: Stibniet is ondoorzichtig, wat betekent dat het geen licht doorlaat.
- Brekingsindex: Omdat stibniet ondoorzichtig is, heeft het geen brekingsindex zoals transparante mineralen dat doen.
- dubbele breking: Stibniet is niet dubbelbrekend, wat betekent dat het licht niet in twee gepolariseerde stralen splitst, zoals sommige mineralen doen.
- Optisch karakter: Stibniet is isotroop, wat betekent dat het in alle richtingen dezelfde optische eigenschappen heeft.
- Pleochroïsme: Stibniet vertoont geen pleochroïsme, wat de eigenschap is van sommige mineralen om verschillende kleuren te vertonen wanneer ze vanuit verschillende hoeken worden bekeken.
Houd er rekening mee dat de fysieke en optische eigenschappen van stibniet enigszins kunnen variëren, afhankelijk van de specifieke kristalstructuur en de onzuiverheden in het mineraal. Bovendien is het bekend dat stibniet giftig is vanwege het antimoongehalte, en voorzichtigheid is geboden bij het hanteren of ermee werken.
Voorkomen en vorming van Stibniet
Stibniet (Sb2S3) is een relatief veel voorkomend mineraal dat voorkomt in verschillende geologische omgevingen over de hele wereld. Het ontstaat door een combinatie van geologische processen en het voorkomen ervan kan in verband worden gebracht met verschillende soorten afzettingen. Hier is een overzicht van het voorkomen en de vorming van stibniet:
1. Hydrothermische afzettingen:
- De meest voorkomende geologische setting voor stibniet zijn hydrothermale afzettingen. Deze afzettingen ontstaan wanneer hete, mineraalrijke vloeistoffen (meestal geassocieerd met vulkanische of magmatische activiteit) in wisselwerking treden met reeds bestaande rotsen.
- Stibniet kristalliseert vaak uit deze hydrothermale oplossingen terwijl ze mineralen afkoelen en neerslaan. Het antimoon in stibniet is gewoonlijk afkomstig van magmatische bronnen.
2. Epithermische aderen:
- Stibniet kan worden gevonden in epithermische aderen, dit zijn hydrothermale afzettingen bij lage temperatuur. Epithermische aderen vormen zich dichter bij het aardoppervlak en bij lagere temperaturen dan dieper gelegen hydrothermale aderen.
- Stibniet wordt soms geassocieerd met goud- en zilverafzettingen in epithermische systemen.
3. Sedimentaire omgevingen:
- In sommige gevallen kan stibniet worden aangetroffen sedimentair gesteente, vooral in sulfiderijke sedimentaire sequenties.
- Stibniet kan worden getransporteerd en afgezet door vloeistoffen in sedimentaire bekkens, waardoor ingebedde of verspreide afzettingen worden gevormd.
4. Vulkanogeen massief sulfide (VMS) Stortingen:
- Stibniet kan als klein onderdeel voorkomen in VMS-stortingen, die doorgaans worden geassocieerd met onderzeese vulkanische activiteit en een bron zijn van verschillende metaalertsen.
5. Minerale verenigingen:
- Stibniet wordt vaak geassocieerd met andere mineralen en ertsen, waaronder antimoonmineralen zoals antimoniet, maar ook sulfidemineralen zoals pyriet, loodglans en sfaleriet.
6. Verwering en secundaire deposito's:
- Stibniet kan zich ook vormen als gevolg van de verwering van primaire stibnietafzettingen, wat leidt tot de vorming van secundaire afzettingen. Dit verweringsproces kan leiden tot de verspreiding van stibnietrijke materialen in bodems en sedimenten.
Het is belangrijk op te merken dat de specifieke geologische omstandigheden en processen die leiden tot de vorming van stibniet sterk kunnen variëren van locatie tot locatie. De aanwezigheid van stibniet kan indicatief zijn voor bepaalde geologische omstandigheden en kan van belang zijn voor mijnbouw- en exploratiedoeleinden, vooral vanwege het antimoongehalte ervan. Stibnite heeft verschillende industriële toepassingen, waaronder het gebruik ervan bij de productie van antimoonmetaal en verschillende antimoonverbindingen.
Mijnbouwbronnen van Stibniet
Stibniet (Sb2S3) wordt voornamelijk gewonnen als bron van antimoon, dat verschillende industriële toepassingen kent. Stibniet kan worden gevonden in verschillende mijnbouwbronnen en geologische omgevingen over de hele wereld. Hier zijn enkele opmerkelijke bronnen van stibnietmijnbouw:
- China: China is 's werelds grootste producent van antimoon, en een aanzienlijk deel van de mondiale productie van stibniet komt uit dit land. De Xikuangshan-mijn in de provincie Hunan is een van de grootste antimoonmijnen ter wereld en is een belangrijke bron van stibniet.
- Tadzjikistan: Tadzjikistan is een andere belangrijke producent van antimoon, en het Anzob Mining and Milling Complex is een van de belangrijkste antimoonmijnactiviteiten van het land. Stibniet is een belangrijk ertsmineraal in deze regio.
- Rusland: Rusland heeft stibnietafzettingen in verschillende regio's, waaronder het schiereiland Kamtsjatka en het Verre Oosten. De afzettingen van Sarylakh-Surma en Vostok-2 zijn voorbeelden van stibnietrijke afzettingen in Rusland.
- Zuid-Afrika: Sommige stibnietafzettingen zijn gevonden in Zuid-Afrika, en antimoonwinning heeft historisch plaatsgevonden in het Waterberg-district.
- Verenigde Staten: Stibnietafzettingen zijn aanwezig in de Verenigde Staten, voornamelijk in de staat Idaho. Het Stibnite Gold Project, gelegen in het mijndistrict Stibnite-Yellow Pine, is een opmerkelijk voorbeeld van een stibnietafzetting in de VS.
- Mexico: Mexico heeft stibnietafzettingen in verschillende regio's, waaronder de staat San Luis Potosi. De Wadley-mijn is een van de bekende stibnietproducerende mijnen in Mexico.
- Bolivia: Stibnietafzettingen zijn ook te vinden in Bolivia, vooral in het departement Potosi. Het land is een kleine producent van antimoon uit stibnietertsen.
- Australië: Stibniet is gewonnen in Australië, met opmerkelijke afzettingen in New South Wales en Tasmanië. De productie van antimoon in Australië is echter relatief bescheiden geweest vergeleken met andere landen.
- Andere landen: Stibnietafzettingen zijn ook in kleinere hoeveelheden aanwezig in landen als Myanmar, Peru en Canada.
Stibniet wordt doorgaans gewonnen via conventionele mijnbouwmethoden, waaronder ondergrondse mijnbouw en dagbouw, afhankelijk van de diepte en de aard van de afzetting. Na extractie wordt het stibnieterts verwerkt om antimoonmetaal of antimoonverbindingen terug te winnen, die toepassingen vinden in industrieën zoals vlamvertragers, batterijen en de productie van legeringen.
Het is belangrijk op te merken dat de beschikbaarheid en economische levensvatbaarheid van stibnietmijnbouw in de loop van de tijd kan variëren als gevolg van factoren zoals de marktvraag, milieuregelgeving en de kwaliteit van de afzettingen. Daarom kan de bekendheid van stibnietmijnbouw in een bepaalde regio in de loop van de tijd veranderen.
Toepassings- en gebruiksgebieden
Stibniet (Sb2S3) en zijn primaire component, antimoon (Sb), hebben vanwege hun unieke eigenschappen verschillende belangrijke toepassingen en toepassingen in verschillende industrieën. Hier zijn enkele van de belangrijkste toepassingsgebieden en toepassingen van stibniet en antimoon:
- Brandvertragers:
- Antimoonverbindingen, met name antimoontrioxide (Sb2O3), worden veel gebruikt als vlamvertragers in kunststoffen, textiel en andere materialen. Ze werken door de verspreiding van vlammen te onderdrukken en de uitstoot van giftige gassen in geval van brand te verminderen.
- Batterijen:
- Antimoon wordt in bepaalde soorten batterijen, zoals loodzuurbatterijen, gebruikt als legeringsmiddel om de mechanische sterkte en prestaties van de batterijroosters te verbeteren.
- legeringen:
- Antimoon wordt gelegeerd met andere metalen om legeringen met specifieke eigenschappen te creëren. Zo wordt antimoonlood, een legering van lood en antimoon, gebruikt in roosterplaten voor loodzuuraccu’s.
- Babbitt-metaal, dat antimoon bevat, wordt gebruikt voor lagers en andere toepassingen die lage wrijving en slijtvastheid vereisen.
- keramiek:
- Antimoonoxide wordt in keramiek gebruikt om de dekking en witheid ervan te verbeteren. Het fungeert ook als klaringsmiddel om kleine belletjes en onzuiverheden tijdens het bakproces te verwijderen.
- Glas:
- Antimoonverbindingen worden gebruikt bij de productie van bepaalde glassoorten, zoals opaal glas, om een melkachtig wit uiterlijk te creëren en de dekking te vergroten.
- Halfgeleiderindustrie:
- Antimoon wordt in de halfgeleiderindustrie voor verschillende doeleinden gebruikt, waaronder de productie van infrarooddetectoren en diodes.
- Antimoniale verbindingen:
- Antimoonverbindingen vinden toepassingen in de farmaceutische industrie. Antimoonkaliumtartraat (wijnsteenbraakmiddel) werd bijvoorbeeld van oudsher als medicinale verbinding gebruikt, hoewel het gebruik ervan is afgenomen vanwege bezorgdheid over de toxiciteit.
- Militaire toepassingen:
- Antimoon wordt gebruikt in bepaalde militaire toepassingen, zoals spoorkogels, waarbij de eigenschappen ervan helpen een zichtbaar spoor tijdens de vlucht te produceren.
- Verven en pigmenten:
- Antimoonverbindingen worden gebruikt in verven en pigmenten om dekking en duurzaamheid te bieden.
- textiel:
- Antimoonverbindingen worden soms gebruikt als kleurstofbijtmiddel in de textielindustrie om kleurstoffen aan stoffen te fixeren.
- Elektronica:
- Antimoon kan worden gebruikt bij de productie van bepaalde elektronische componenten en apparaten.
- Landbouw:
- In het verleden werden antimoonverbindingen in de landbouw gebruikt als pesticiden en fungiciden, maar het gebruik ervan is afgenomen vanwege bezorgdheid over het milieu.
Het is vermeldenswaard dat hoewel antimoon waardevolle industriële toepassingen heeft, het in bepaalde vormen en concentraties giftig kan zijn. Daarom zijn het gebruik en de verwijdering ervan onderworpen aan regelgeving om de veiligheid te garanderen en de impact op het milieu te minimaliseren. Bovendien kan het belang van en de vraag naar antimoon en zijn verbindingen in de loop van de tijd variëren en worden ze beïnvloed door factoren zoals technologische vooruitgang en veranderingen in de regelgeving.
Referenties
- Bonewitz, R. (2012). Rotsen en mineralen. 2e druk. Londen: DK Publishing.
- Handbookofmineralogy.org. (2019). Handboek van Mineralogie. [online] Beschikbaar op: http://www.handbookofmineralogy.org [Geraadpleegd op 4 maart 2019].
- Mindat.org. (2019). Stibniet: minerale informatie, gegevens en locaties.. [online]